Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan Orhan Kemal, 15 Eylül 1914te Adananın Ceyhan ilçesinde doğdu. Babası, 1920-1923 döneminde birinci B.M.M.de milletvekilliği, 3 Mayıs 1920de Vekiller Heyetinde Adliye Bakanlığı yapan ve 26 Eylül 1930da Adanada Ahali Cumhuriyet Fırkasını kuran Abdülkadir Kemali Beydir.
Partisinin kapatılması üzerine 1931de Suriyeye kaçan babasının yanına ailece gidince, orta son sınıftaki öğrenimini yarım bıraktı. Daha sonra burada bir basımevine işçi olarak girdi. Bir yıl kadar Suriye ve Lübnanda kaldı. 1932de Türkiyeye dönünce, Adanada çırçır fabrikalarında işçilik, dokumacılık, katiplik, ambar memurluğu yaptı. 5 Mayıs 1937de evlendi. Nisan 1938de kızı Yıldız doğdu. Aynı günlerde Niğdede askerlik görevine başladı. Burada, yabancı rejimler lehine propaganda ve isyana muharrik suçundan yargılanarak, 27 Ocak 1939da beş yıla hüküm giydi Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yattı. 1940 yılı kışında Bursa Cezaevinde Nazım Hikmetle tanıştı.
26 Eylül 1943te tahliye olunca Adanaya döndü. Karataşta toprak taşıma işinde bir ay amelelik yaptı. 14 Nisan 1944te Devlet Demiryollarında muvakkat hamalolarak çalıştı. Aynı yılın haziranın da Güzel İzmir Nakliyat Ambarında iş buldu. Bir sure sonra bu işten de çıkarıldı.
1945 yılı yazında Kilise giderek, kalan 35 günlük askerlik görevini tamamladı. Çoruma sürgüne gönderildi. Babasının, dönemin başbakanı Recep Pekere telgraf çekmesi üzerine, 26 Ekim 1946da bırakıldı. Adanaya dönünce sebze nakliyeciliği, Verem Savaş Derneğinde katiplik yaptı. Bir süre sonra işsiz kaldı.
17 Nisan 1950de ailece İstanbula yerleşti. İstanbulda geçimini yazarlıkla sağladı. 7 Mart 1966da bir ihbar üzerine iki arkadaşıyla birlikte tutuklandı. Hücre çalışması ve komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tevkif edilerek Sultanahmet Cezaevine gönderildi. 7 Nisanda Türk Edebiyatçılar Birliği, Gen-Ar Tiyatrosunda 30. sanat yılı nedeniyle bir jubile düzenledi. Toplantıda Melih Cevdet Anday, Yaşar Kemal ve James Baldwin birer konuşma yaptı. Bilirkişice verilen; suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı hususundaki rapor üzerine 13 Nisan 1966de serbest bırakıldı. 17 Temmuz 1968de bu davadan beraat etti.Bulgar Yazarlar Birliğinin çağrısı üzerine gittiği Sofyada, tedavi edilmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970te öldü.
|